Yapı sektörünün önemli malzemelerinden bir tanesi de çimentodur. Çimentonun kelime anlamı yontulmuş taş kırıntısıdır. Latince kökenli ‘caomentum’ kelimesinden türemiştir. Bu kelime sonraları bağlayıcı anlamıyla kullanılmaya başlanmıştır. Çimento esas olarak doğal kalker taşları ve kil karışımının yüksek sıcaklıkta ısıtıldıktan sonra öğütülmesi ile elde edilen hidrolik bir bağlayıcı malzeme olarak tanımlanır. Bağlayıcı derken bahsedilen; hidrolik bağlayıcı maddelerin su ile reaksiyonu sonucunda sert bir kütle oluşturup sonrasında su içerisinde dağılmayan, sertliğini ve mukavemetini koruyan veya arttıran bağlayıcı maddelerdir.
- Günlük hayatın içerisinde ticaret merkezleri, site, konut, otel, hastane, okul gibi bina inşaatları; yer altı şebeke sistemleri; barajlar, su drenaj kanalı gibi su yapıları; iskele, liman, marina gibi deniz yapıları; tünel, köprü gibi otoyol projeleri; havaalanı, uçak pisti, hazır sıva ve harç imalatı; heykel, rölyef, anıt gibi sanat ürünü tasarımları şeklinde farklı tip ve içerikteki birçok alanda kullanılır.
Çimento Nasıl Üretilir? Çimento Üretim Aşamaları Nelerdir?
- Çimento için kullanılan hammaddeler (kireçtaşı, kil ve marn) patlatılarak ya da sökülerek çıkartılır. Çıkartılan hammaddeler kamyonlara kırıcılar eşliğinde taşınır.
- Farklı boyuttaki bu hammaddeler belli bir boyuta getirilerek stoklanır.
- Stoklanan bu hammaddeler homojen durumdadır, öğütülür ve silolara (¹) taşınır.
- Isıtılarak döner fırına gelir.
- Fırında 1500-1600 0C’ye kadar ısıtılıp dönerek ilerler ve klinkere (²) dönüşür.
- Klinkerler soğutma ünitesinde 100 0C’ye kadar soğutulur.
- Soğutulan klinkerler, klinker silonuna alınır. Üretim sınıfına göre katkı maddeleri karıştırılarak çimento değirmenine gider.
- Değirmende belli bir inceliğe kadar üretilen çimento silonlara taşınır.
- Silonlarda stoklanır ve satış şekline göre paketlenir.
Üretim aşamalarını okuduğunuz çimento malzemesinin üretimi için oldukça yüksek bir enerji gereksinimi olduğunu farketmişsinizdir. Süreçteki 1500-1600 0C’ye kadar ısıtılması işlemi; çimento sektörünün toplam CO2 salınımına etkisinin azımsanmayacak düzeyde olduğunun göstergesidir. Dünya üzerindeki CO2 üretiminin %5’i çimento üretimi sırasında açığa çıkmaktadır. Haliyle doğaya verilen bu boyutta bir zararın önlenmesi önde gelen hedeflerden biri olmaya başladı. Çimento üretimindeki enerji verimliliğini arttırmaya yönelik inovasyon niteliğindeki hareketlenmeler, üretimin çevreye karşı olumsuz etkilerini azaltacaktır.
Çimento Üretim Şeması – Copyright © bursacimento.com
İnşaat sektörüne baktığımızda sürdürülebilirlik yalnızca ekolojik binalar yapmak demek olmayıp, bu binaların yapımında kullanılan malzemelerin üretimi için gerekli enerji kaynaklarının inşası gibi alanları da kapsamaktadır. Bu bağlamda çimento üretimine bakarsak, en fazla enerji harcanan alanlardan biri olan klinker üretiminde kullanılan teknolojilerin yetersiz kaldığını söyleyebiliriz. Bu yetersizliğin giderilmesi amacıyla yenilenebilir yakıtların ve hammaddelerin kullanılması ile klinker yerine muadili başka bileşenlerin kullanılması için çalışmalar yapılmakta.
Çimento üretim fabrikalarının yarattığı olumsuz durumlardan biri; karbon salınımı – Copyright © novethic.fr
Günümüzün rağbet gören teknolojilerinden olan nanoteknoloji; çimentonun hali hazırdaki özelliklerinin geliştirilmesi ve çevreye olan zararının azaltılmasına katkı sağlayacak olanaklar yaratabilir. Çimentonun dünyada en çok tercih edilen inşaat malzemelerinden biri olmasına rağmen, çimentoyu oluşturan karmaşık kimyasal ve fiziksel özellikler yeteri kadar bilinmemektedir. Nanoteknoloji sayesinde malzemelerin tanımlanabilirliği ve verimli çalışabilirliği geliştirilip, çimentonun detaylı optimizasyonu sağlanmaktadır. Bu çalışmalar neticesinde piyasa sürülen ürünlerin kabul görmesi de olası gözükmekte.
1- Ürünlerin depolandığı, silindir biçiminde, büyük ambar.
2- Siyah yuvarlak ceviz büyüklüğünde parçalar.
